Maymun Çiçeği Hastalığı Üzerine Değerlendirmeler
Prof. Dr. Tevfik Özlü, Dünya Sağlık Örgütü’nün Maymun Çiçeği hastalığı için acil durum ilan ettiğini belirtti. Özlü, bu hastalığın aslında dünya genelinde yeni bir sorun olmadığını vurgulayarak, “Bu virüsün 1970 yılından beri insanlarda hastalık yaptığını biliyoruz. Ancak, çoğunlukla Afrika’nın belirli bölgelerinde görülüyordu. Orta ve Batı Afrika’da iki farklı varyant olmasıyla birlikte, Kongo’da daha fazla ölüm vakası kaydedilmiştir. Genelde hastalık hafif seyirli olup, tedavi ile iyileşme sağlanabilmektedir. Ancak son birkaç yıldır, Afrika dışındaki ülkelerde de bu vakaların artış gösterdiğini görmekteyiz. Şu an itibarıyla 75’ten fazla ülkede bu hastalığın varlığı tespit edilmiştir. Bu nedenle, Dünya Sağlık Örgütü acil durum ilan etti ve Afrika dışındaki ülkelerin de bu durumu kontrol altına almak için önlemler alması gerektiğini düşünüyorum.”
Bulaşma Yolu ve Kısıtlamalar
Bu durumun, insanların aklında birkaç yıl önce yaşanan Covid-19 pandemisini yeniden canlandırdığını ifade eden Özlü, “Son gelişmeler, herkesin zihninde bu pandemiyi tekrar hatırlatıyor. İnsanlar, ‘Acaba tekrar bir pandemi ile karşılaşır mıyız? Yeniden kısıtlamalar ve yasaklar başlar mı?’ endişesi taşımakta. Ancak, bu konuda böyle bir beklentim yok. Çünkü Maymun Çiçeği virüsü, Covid-19 virüsünden çok farklı özellikler taşıyor. Öncelikle, bu hastalığın bulaşması Covid-19’a göre daha zordur. Covid-19, hava yoluyla ve enfekte olmuş bireylerle temas yoluyla oldukça kolay bulaşan bir virüstü. Oysa, Maymun Çiçeği virüsü daha çok yakın temasla bulaşmaktadır. Bulaşma, ciltteki döküntüler ve bu döküntülerin içindeki sıvı ile temas yoluyla gerçekleşir. Özellikle cinsel ilişki sırasında bulaşma vakaları daha yaygın olmakla birlikte, sadece bu yol ile sınırlı değildir. Hastanın tenine temas, sarılma veya kucaklaşma gibi durumlar da bulaşma riskini artırır. Ayrıca, hasta ile uzun süre yakın mesafede kalmak, sohbet etmek gibi etkileşimler de bulaşmayı kolaylaştırabilir.”
Ölüm Oranları ve Sağlık Hizmetleri
Hastalığın tedavi edilebilir olduğunu hatırlatan Özlü, “Genellikle 2-4 hafta içinde destek tedavileri ile hastalar iyileşmektedir. Ölüm oranları daha çok Afrika’daki vakalarla ilişkilidir. Yüzde 1-6 arasında değişen ölüm oranları bildirilmiştir, ancak bu oranlar değişkenlik gösterebilir. Avrupa Birliği ülkelerinde ölüm vakaları oldukça nadirdir. Şu ana kadar dünya genelinde yaklaşık 600 ölüm kaydedilmiştir ve bu ölümlerin neredeyse tamamı Afrika’da gerçekleşmiştir. Bu durum, virüsün ölümcüllüğünden ziyade, Afrika’daki sağlık hizmetlerine erişim ve bu hizmetlerin yetersizliği ile daha çok alakalı olabilir.”
Mutasyonlar ve Varyant Oluşumu
Avrupa’da hastalıkla ilgili yeni bir varyantın ortaya çıktığı ve bunun daha ölümcül olduğu yönündeki haberleri de değerlendiren Özlü, “Bu varyantın daha ölümcül olduğu söyleniyor, ancak bu konuda kesin bir bilgi mevcut değil. Maymun Çiçeği virüsünün mutasyon geçirme ve varyanta dönüşme olasılığı, genel olarak çok daha düşüktür. Çünkü bu bir DNA virüsüdür. DNA virüslerinde mutasyonlar olabilir, ancak bunlar hemen yeni bir varyant oluşturmaz. Covid-19’da gördüğümüz gibi daha ölümcül ve tehlikeli varyantların ortaya çıkması pek gerçekçi görünmüyor.” şeklinde konuştu.
Belirtiler ve Bulaşıcılık
Hastalığın belirtileri hakkında bilgi veren Prof. Dr. Tevfik Özlü, “Ateş, kırgınlık, halsizlik, kas ve eklem ağrıları ile baş ağrısı gibi bulgular öne çıkmaktadır. Ayrıca, boyunda lenf bezlerinin şişmesi ve ciltte döküntüler de gözlemlenmektedir. Bu döküntüler, zamanla patlayarak iyileşirken ciltte iz bırakabilir. Bu döküntüler, hastalığın bulaştırıcılığında en önemli bulgulardan biridir. Döküntüleri olan bir hastayı gördüğünüzde, ona temas etmemek için önlem alırsınız. Ancak döküntüsü olmayan bir hasta da bulaştırıcı olabilir, ancak bu durum daha sınırlı bir bulaşmaya yol açabilir. Hiçbir belirti göstermeyen hastaların bulaştırıcı olup olmadığı konusunda kesin bir bilgi yok. Covid-19’da olduğu gibi, belirti göstermeyen bir kişi hastalığı yayabiliyordu; ancak bu hastalık için henüz böyle bir bilgi veremiyoruz.” dedi.
Korunma Yöntemleri
“Covid-19’da olduğu gibi kaotik bir pandemi beklentisi içerisinde değilim.” diyerek, pandemi korkularını yatıştıran Prof. Dr. Tevfik Özlü, şu uyarılarda bulundu:
- “Bu durum gerçekçi gelmiyor, ancak bir sorun var ve bu sorun Afrika kıtasının sınırlarını aşmış durumda. Bu açıdan dikkatli olmamız gerekiyor.”
- “Salgının görüldüğü ülkelerden yapılan geliş-gidişlerde hastalık varsa, bu durumların ayrıştırılması ve fark edilmesi, izolasyonları oldukça önemlidir.”
- “Hastaları 21 gün boyunca izole etmek gerekmektedir.”
- “Hijyen ve temizlik, her zamanki gibi önemlidir. Uçaklarda, özellikle koltukların her kullanım sonrası temizlenmesi şarttır. Çünkü o koltuğa döküntüler bulaşmışsa, oradan hastalık bulaşma riski vardır.”
- “El hijyeni, hastalıktan korunmada her zaman olduğu gibi önemlidir. Bu önlemlere dikkat edersek, büyük sorunlar yaşayacağımızı düşünmüyorum.”
