Konya’nın Obruk Sorunu ve Yeraltı Sularının Düşüşü
Konya’nın Karapınar ilçesi ile çevresindeki diğer ilçelerde ve illerde obruk oluşumları her geçen gün artış göstermektedir. Bu durum, yeraltı su kaynaklarının aşırı kullanımından ve kuraklık şartlarından kaynaklanmaktadır. Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) ile Konya Teknik Üniversitesi Obruk Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürlüğü iş birliğiyle yapılan araştırmalarda, son bir yıl içerisinde yeraltı su seviyelerinde bölgeye göre 20 metreye kadar düşüşler tespit edilmiştir. Obrukların çoğu, yeraltı su seviyesinin düşmesi ile doğrudan ilişkili olarak meydana gelmektedir.
Yeraltı Su Kaynaklarında Düşüşler
Konya’da yeraltı sularının aşırı çekilmesi ve toprak çökmeleri sonucu oluşan obrukların sayısının giderek arttığına dikkat çeken Konya Teknik Üniversitesi Obruk Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Fetullah Arık, “Bölgemizdeki yeraltı sularının yoğun kullanımı ve mevcut kuraklık durumu devam ediyor. Yeraltı su seviyelerindeki düşüşler maalesef sürmekte. Geçtiğimiz yıl ile bu yıl arasında yeraltı su seviyelerinde, vatandaşların ifadelerine göre, 7, 8, 10 metre civarında düşüşler gözlemleniyor. Bazı bölgelerde bu düşüş 20 metrenin üzerine çıkmakta. Bu durum, obruk oluşumlarını da artırarak devam ettiriyor. Özellikle Konya kapalı havzasında, Çumra ve Karapınar bölgesindeki obrukların ardından, Karaman, Aksaray gibi diğer illerde de obruklar meydana gelmeye başladı. Kayıtlı derinliği 1 metreden fazla olan obruk sayısı 604 iken, bu yılki güncellemelerle bu sayının 650’ye ulaşacağı öngörülüyor. 1 metreden daha sığ obrukları da hesaba kattığımızda, binlerce obruk daha tespit edilebilir. Çünkü, bölgedeki birçok obruk, resmi envanterde yer almamakta ve bu da ciddi riskler oluşturmakta.” şeklinde konuştu.
Uyanık Olmak Gerekiyor
Prof. Dr. Arık, suların bulanık akması ve yer altından gelen seslerin obruk oluşumuna işaret ettiğini belirtti: “Geçtiğimiz hafta Karapınar’da, bir yıl önce oluşan bir obruğun yanına yeni bir obruk daha meydana geldi. Obruk oluşumu, bir kez başladıktan sonra durmuyor; süreç devam ediyor. Bu nedenle vatandaşlarımızın belirtilere karşı dikkatli olması son derece önemli. Aldığımız bilgilere göre, bazı bölgelerde sular birkaç gün boyunca bulanık ve çamur gibi akmakta. Ayrıca, bazı sesler de duyulmakta. Bu durum, obruğun ayak sesleri olarak adlandırılabilir. Eğer bir bölgede anormal su birikintileri, yüzeyde çökmeler veya çamur akıntıları varsa, bu obruk oluşumunun başladığına işaret eder. Bu, son aşama olabilir ve bölgede çökme meydana gelecektir. Bu nedenle, vatandaşlarımız dikkatli olmalı.” dedi.
Dengeli Kullanım Önerisi
Prof. Dr. Arık, yeraltı su kaynaklarının daha dengeli bir şekilde kullanılması halinde tehlikelerin azalabileceğini vurgulayarak, “Bölgedeki obruk sayısının daha da azaltılabilmesi için yeraltı suyu kullanımını dengeli hale getirmemiz gerekmektedir. Bu, belki hemen sonuç vermeyecek ama uzun vadede obruk sayısını azaltma potansiyelini taşımaktadır.” şeklinde konuştu.
