Irak’ta Kerkük’ün Yeni Valisi Seçildi
İsrail’in saldırıları ile Ortadoğu’da patlak veren savaş, Gazze, Lübnan ve Suriye hattında tüm şiddetiyle sürerken, Kerkük’e yeni bir Kürt vali seçilmesi Irak’ın siyasi gündemini yeniden şekillendirdi. Talabani liderliğindeki Kürdistan Yurtseverler Birliği (KYB) üyesi Rebwar Taha, 9 il meclisi üyesinin oyuyla valilik görevine getirildi. İl Meclisi Başkanlığı’na ise Araplardan Muhammed Hafizi seçildi.
Kerkük, etnik çeşitliliği, tarihi önemi ve zengin petrol kaynakları ile dünya genelinde dikkat çeken bir şehir. Yerel yönetim seçimlerinin üzerinden 9 ay geçmesine rağmen yeni bir vali seçiminin yapılması için kapsamlı görüşmeler ve tartışmalar gerçekleştirilmişti. Irak Türkmen Cephesi (ITC) ile Kürdistan Demokrat Partisi’nin (KDP) dönüşümlü valilik talebine karşılık, KYB, Arap ve Hıristiyanların desteğini alarak harekete geçti. Geçtiğimiz hafta Bağdat’ta Kerkük’teki siyasi oluşumların temsilcileri, Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani başkanlığında bir toplantı gerçekleştirmişti.
Toplantı sonrası, 9 İl Meclisi üyesinin katılımıyla Bağdat’ta yeni bir toplantı yapıldı. Kerkük İl Meclisi’nde 5’i KYB üyesi, biri Hıristiyan ve 3’ü Arap olan 9 üye, Reşid Otel’de gerçekleşen toplantıda Rebwar Taha’yı Kerkük’ün yeni valisi olarak seçti. İl Meclisi Başkanlığı’na ise Arap fraksiyonundan Muhammed Hafız getirildi. Ancak toplantıya Türkmen Cephesi ve KDP üyeleri katılmadı, bu da seçimlerin meşruiyetini sorgulattı.
Tükenen İtibar ve Tepkiler
Vali seçimi, Türkmenler ve Araplar arasında büyük bir tepkiye neden oldu. Irak Türkmen Cephesi, Kerkük’e vali seçilmesini hukuka aykırı olarak değerlendirdi ve suç duyurusunda bulunacaklarını açıkladı. ITC tarafından yapılan yazılı açıklamada, bu kararın “hukuka aykırı” olduğu belirtilirken, “Kerkük sorunu rütbe ve mevki dağıtarak çözülemez. Yapılanlar, toplumlar arası uzlaşı ve birlik ruhuna aykırıdır” denildi.
ITC Başkanı Hasan Turan, Kerkük’te düzenlediği basın toplantısında vali seçimi ile Türkmenlerin göz ardı edildiğini vurgulayarak, “Kerkük yerel yönetimi, başbakanın oluşturduğu yönetim koalisyonunun dışında oluşturuldu. Bu durum açık bir siyasi ihlaldir. Hiçbirimiz orada değildik ve toplantıda hiçbir Türkmen temsil edilmedi” ifadelerini kullandı. Turan, ayrıca, “2008 tarihli ve 21 sayılı İl Meclisleri Kanununun 7. maddesine göre, meclis başkanı, vekili, vali ve yardımcılarının seçim toplantısına kıdemli başkanın başkanlık etmesi gerektiği belirtiliyor. Ancak toplantıya katılmamış olan Sayın Rekan Ciburi bu kuralın ihlal edildiğini gösteriyor” dedi.
Araplardan İhanet İddiası
Kerkük’teki valilik seçiminde eski vali Rekan Ciburi, KYB’li ismin vali olarak seçilmesini ‘Kerkük’teki Araplara ihanet’ olarak değerlendirdi. Ciburi, sosyal medya üzerinden yaptığı paylaşımda, “2003 yılından bu yana üzerinde çalıştığımız Arap bileşeni, terörle mücadele ve halkımızın hizmetine yönelik tüm özveri ve samimiyet hakkına sahiptir. Bize haber verilmedi ve toplantı il dışındaki bir yerde yapıldı, oysa il içinde herhangi bir güvenlik veya hukuki engel yoktu” dedi. Ayrıca, toplantıda Arap koalisyon temsilcilerinin dışlandığını da vurguladı.
Yeni Vali’den Barış Mesajı
Bağdat’ta yapılan toplantıda Kerkük valisi olarak seçilen Rebwar Taha, hiçbir ayrım gözetmeksizin Arap, Kürt ve Türkmenlerin valisi olacağını belirterek, Kerkük’te yeni bir dönemin başladığını ifade etti. Taha, “Kerkük’te bugünden itibaren barış, refah ve tüm vatandaşlara hizmet etme aşamasının başlayacağının güvencesini veriyoruz” dedi.
Kürt-Arap İttifakı ve Seçim Süreçleri
Irak’ta 18 Aralık 2023 tarihinde yapılan İl Meclisi seçimlerinin kesin sonuçları, 28 Aralık 2023’te Irak Yüksek Seçim Kurulu tarafından onaylanmıştı. Ancak siyasi partilerin anlaşmazlıkları nedeniyle Kerkük ve Diyala’daki valilikler hala seçilememişti. Kerkük İl Meclisi’nin 16 sandalyesi bulunmakta olup, Türkmenler 2, Araplar 6, KYB 5, KDP 2 ve Hristiyanlar da kota ile 1 sandalye kazanmıştı. KYB, Araplardan aldığı destekle çoğunluğu elde etti. Ancak KDP ile Türkmen Cephesi, dönüşümlü valilik konusunda anlaşmaya varamadı. Uzun süredir devam eden sorunlar, Kerkük’teki vali seçimine de yansıdı ve Kürt ittifakı gerçekleşemedi.
