Sırbistan’daki Lityum Çıkarma Projelerine Karşı Protestolar
Sırbistan’ın batısında bulunan lityum çıkarma projesine yönelik protesto gösterileri devam ediyor. Bu kapsamda, çok sayıda kişinin katılımının beklendiği yeni bir eylemin 10 Ağustos Cumartesi günü başkent Belgrad’da gerçekleştirileceği planlanıyor. Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic, konuyla ilgili olarak yaptığı açıklamada, “Rusya Federasyonu’ndan resmi bilgi aldık, resmi kanallar aracılığıyla bilgi iletildi. Bununla ilgileniyoruz. Güvenlik ve Enformasyon Ajansı (BIA) ve bu konudaki uzmanlar gerekeni yapıyorlar” ifadelerini kullandı. Ülke lideri, “Bir şeyler yapmayı hayal edenler bunu gerçekleştiremeyecek” diyerek vatandaşları tedirgin olmamaları konusunda uyardı.
Sırbistan, 19 Temmuz tarihinde Avrupa Birliği ile sürdürülebilir hammaddeler konusunda stratejik bir ortaklık anlaşması imzalamıştı. Vucic, Avrupa Birliği ve özellikle Almanya ile lityum madenciliği projesi çerçevesinde en az 6 milyar euro’luk doğrudan yabancı yatırım beklediğini belirtmişti. Vucic’in hesaplamalarına göre, bu projeyle birlikte tam bir üretim döngüsünün kurulması durumunda Sırbistan ekonomisi %16.4 oranında büyüme gösterebilir. Ayrıca, Haziran ayında yaptığı açıklamada, İngiltere-Avustralya merkezli metal ve madencilik şirketi Rio Tinto’nun lityum çıkarma çalışmalarına 2028 yılında başlayabileceğini ifade etmişti.
Öte yandan, Sırbistan Parlamento Başkanı Ana Brnabic, başbakanlık görevini üstlendiği 2022 yılının Ocak ayında, ülke hükümetinin Rio Tinto ile birlikte yürütülen ve şiddet olaylarının da eşlik ettiği lityum madenciliği projesinden resmen vazgeçtiğini duyurmuştu. Sırbistan’ın batısındaki Loznica kenti yakınlarında 2004 yılında lityum madeni rezervleri keşfedilmişti ve uzmanlar, bu yatağın dünya genelindeki kanıtlanmış lityum rezervlerinin %10’unu içerebileceğini öngörüyor.
Rio Tinto, bu yatağı çıkarmak ve ondan lityum üretmek için 2.4 milyar dolarlık bir yatırım yapmayı planladığını açıklamıştı. Vucic, lityum üretiminin “en yüksek çevre ve teknoloji standartlarını” karşılaması gerektiğinin altını çizdi. Ayrıca, ülke lideri ve hükümet yetkilileri, çevre aktivistlerinin protestoları nedeniyle projenin onaylanması için bir referandum düzenlemeyi düşündüklerini bildirmişti.
